Waarom mannenactivist Warren Farrel gelijk heeft met zijn waarschuwing voor feministen

Warren Farrel is ’s werelds bekendste mannen-activist. Grappig, want ik had nog nooit van hem gehoord tot het interview in de De Volkskrant van 12 oktober 2018. Dat zegt weinig over hem en veel over mij: activisme, bewegingen en ‘de maatschappij’  waren niet mijn focus. Tot nu toe, want deze Farrel raakt waar ik ook tegenaan loop: dat het nogal lastig is om het in neutrale zin een groter gesprek over (de toestand van) mannen te voeren.

‘De enige woordvoerders over vraagstukken rondom mannen en vrouwen zijn feministen – en dat al tientallen jaren. Dat is een grote fout. Feministen leggen namelijk een vergrootglas op de vrouwelijke ervaring van machteloosheid of van mannelijke macht over hen. Zij negeren dat mannen eveneens machteloosheid ervaren en dat vrouwen een zekere macht over mannen hebben. Vanwege het dominante feminisme bespreken we rondom deze thema’s alleen maar wat de feministen willen dat we bespreken.’ Aldus Farrel.

Da’s herkenbaar. Indirect bewijs: ik was de eerste die het nieuwswaardig vond dat in Nederland mannen twee keer zo veel zelfmoord plegen als vrouwen. En het lijkt een fact of life dat mannen wereldwijd gemiddeld zeven jaar eerder sterven dan vrouwen, maar waarom is dat zomaar een feit? En de glazen vloer, waaronder we zoveel mannen in nood – verslaving, misdaad, eenzaamheid – en relatief weinig vrouwen in nood aantreffen?

Niet dat ‘feministen’  of wie dan ook dat bewust onder de pet houden – natuurlijk niet – maar het is wel interessant dat ook kristalheldere statistieken geen reden geven tot een opgetrokken wenkbrauw.  Is dat omdat het niet past in het plaatje mannen als dader, vrouwen als slachtoffer?

Hoe functioneel dat plaatje ook mag zijn geweest in de vrouwenstrijd, het dient nu echt bijgesteld te worden naar een ander schema. Daders en slachtoffers zullen in concrete zin blijven bestaan – bijvoorbeeld in de #metoo discussie – maar er moet ruimte komen voor andere modellen.

Al is het maar omdat, zo leert de geschiedenis, naast vrouwen er een andere grote andere slachtoffergroep was: de man. Wiens leven van oudsher ondergeschikt was aan het voortbestaan van de groep, het land, de ambities van de (mannelijke) koning. Die wij (mannelijke politici, mannelijke generaals) zonder blikken of blozen in cohorten lieten afslachten op de oorlogsvelden. Of in de mijnen, of op de schepen. Miljoenen jonge jongens, als het moest, voor God & country of onder het motto live free or die. 

Warren voorziet grote problemen voor onze jongens, die niet meer weten welke rol ze moeten pakken. Het kan zijn dat dat probleem in de Verenigde Staten – met z’n wapens, met z’n ruimte, met z’n contrast tussen land en stad en arm en rijk – net wat heftiger is dan hier. Maar  hij werpt de handschoen gewoon in de ring, aan ons om die op te pakken.

‘Zolang een samenleving niet de behoefte erkent van beide geslachten om zich te bevrijden uit hun strikte, traditionele rol van vroeger, zal het moeilijker worden om de problematiek rondom mannen en jongens serieus te nemen en aan te pakken.’ Aldus Warren in dit interview.

Ik denk dat het weinig zin heeft om nu nog te discussiëren over wie slachtoffer was en wie niet. Dat mannen historisch gezien meer ellende dan vrouwen hebben aangericht, moge helder zijn. Of mannen historisch gezien de vooruitgang meer gediend hebben  dan vrouwen, zal voer blijven voor menig geanimeerde discussie. De rollen veranderen echter, juist ook aan de mannenkant.

We moeten dit onderkennen, want we moeten samen verder. Er is immers genoeg te doen in rest van de wereld. Ik noem een milieu, een vluchtelingenproblematiek en zeker ook onvrijheid van vrouwen en anderen elders. Hier in Nederland staan we voor een groot deel al bijna op de top van de pyramide, laten we van daaraf samen optrekken ten bate van hen die daar nog lang niet zijn.