klik hier: workshop ‘Ervaar wat je echt wilt‘
Bij de lancering van het boek ‘Alles Goed. In gesprek over depressie. Naasten delen hun verhaal en inzichten’ , waarin je ook een interview met mij kunt lezen, hield ik dit betoog. Over over handelen uit liefde, congruentie, zien en gezien worden en dat we het echt niet alleen kunnen.
- Zondag fietste ik langs dit beeld, in Amsterdam Zuid, en ik stopte maar even
- Je kan er van alles in zien.
- Een gebroken hart, zoals de sjieke mevrouw naast me zei? Twee sterke armen? Twee teruggetrokken wezens? Vraagtekens? Loten aan een stam?
- Vandaag vertel ik, Nathan Vos, jullie op verzoek van Allard en Marianne iets bij de puntjes die onder mijn verhaal in dit boek staan.
- Handel vanuit liefde,
- Ik leerde dit van therapeut Pieter, met wie ik een podcast maak over mannengedrag. Hij bedoelde daarmee dat hij elke situatie waar zijn cliënten mee komen liefdevol tegemoet treedt. Niet van ‘wat een rotmens, wat enorm erg voor je, dit moeten we aanpakken’.
- Maar met de vraag, zoals ik ‘m zonder Pieter formuleer: ‘wat wil hier geleerd worden?’
- Het is al gebeurd, het deed iets met je, dus hoe gaat dit je dienen? Zie jezelf en de wereld als deelnemers in een spel van leren, of van groei zo je wilt. Deze situatie, of het universum, als je van grote woorden houdt, wil jou iets wijzer maken. Maar wat? Om dan verantwoordelijkheid te nemen en consequenties te dragen voelt veel lichter dan het idee dat jij, of je nou slachtoffer of dader was, het allemaal zelf moet dragen.
- Mijn broer is overleden aan zelfdoding, zoals jullie in dit boek kunnen lezen, en achteraf heb ik het kunnen dragen door het niet op mezelf te betrekken – wat miste ik, wat had ik anders kunnen doen, hoe moeten we nu verder? – maar om te voelen dat zijn daad en zijn dood mij iets wilden vertellen. Aan mij, voor de rest van de familie was dat anders. Dat leidde tot een boek en meer over waarom mannen overvallen kunnen worden door hun emoties. Wat ik van niemand moest aangaan, maar wat ik wilde aangaan. Omdat er bij mij iets geleerd moest worden, zo kreeg ik van bovenaf – of zo – door. Omdat ik moest leren hoe het is om als man mens te kunnen zijn, door dat bij mezelf, andere mannen en in wat mij verder ten dienste stond te onderzoeken.
- Vorige week hield ik op een onderwijsconferentie een praatje over succesangst –de angst om je te tonen in je grootsheid, waarbij het zo belangrijk is om van het moeten naar het willen te komen. Niet dat moeten verkeerd is, want moeten geeft richting en grenzen. Ik bedacht toen dat moeten de oever is, en willen de rivier. Ze kunnen niet zonder elkaar. Een spiritueel niveautje hoger zou je kunnen zeggen dat angst – onze ene motor – de oever is, en liefde – de andere motor – de rivier. En op de oever bloeit en groeit het.
- We treffen angst aan, we treffen moeten aan, maar staan we onszelf wel genoeg liefde en willen toe? In onze overprikkelde levens gebeurt dat te weinig. Dus wat ik tegen mezelf blijf zeggen: handel meer vanuit liefde, en vraag je af: wat wil hier geleerd worden?
- Een recent voorbeeld trof ik aan bij een van mijn studenten. Ze was bang dat ze last van faalangst had, want ze was fysiek naar geworden na haar eerste onvoldoende ooit. Vanuit de vraag ‘wat wil die fysieke narigheid je vertellen?’ gingen we samen terug naar haar gezin van herkomst. Daar bleken aan zowel vaders als moeders kant grote verhalen van angst en moeten, die in een generatie omgekat waren in een overvloed van liefde naar de kinderen. Alles wat deze studente deed was goed. Alles. En zo concludeerde ze zelf dat ze nog te leren wat ‘goed’ voor haar betekende. Dat had ze nooit geleerd.
- Zelfredmiddel twee is een oude bekende, maar we vergeten hem steeds. Zoek congruentie: verbind je hoofd, je lijf en je hart, altijd maar weer. Het hoofd voor het denken, het lijf voor het voelen en het hart voor het weten. In de praktijk betekent dat je, meerdere keren per dag, zeker als het spannend wordt, terugkeert in je lijf. Daar gaat vragen wat die er van vindt. Voor diegenen onder jullie die mentale problemen hebben gehad: de kans is groot dat je lijf al lang aangaf dat je op moest passen.
- Bij mij wel: pas nadat mijn hoofd al een week aan het suizen was, er slapeloze nachten waren en ik begon te hoesten, afgelopen oktober, begreep ik dat ik het verkeerde wek aan het doen was. Je lichaam liegt niet, maar je moet er wel naar kunnen luisteren.
- Je hoofd staat al aan, daar hoef je niks aan te doen. Je hoeft in elk geval niet nog meer te denken – tenzij dat je werk is. En als je in je lijf gaat checken of het klopt in het hoofd, dan zal het hart zich ook roeren. Mensen die diepe liefde, diepe angst, of diep verdriet hebben gekend, kennen dat. Als het hart zich toont, dan heb je dat in te ademen en dan komt er – denk maar eens aan een flinke huilbui – weer rust.
- Hoe? Gewoon door te diep te ademen en jezelf rust te geven, maar ook tussen momenten door. De een doet vijf of dertig minuten meditatie, maar dat hoeft niet, als je maar weer bij jezelf terug kan komen.
- Grootste voordeel: als je de congruentie te pakken hebt, zit je ook minder in de reactiestand als er iets spannendst gebeurt.
- 30 jaar geleden werkte ik bij een Mexicaans restaurant en op een avond nam collega Peggy afscheid. Ze had voor iedereen een intiem woordje en tegen mij zei ze: “Nathan, jij moet jezelf blijven en niet zo mee willen doen met de anderen.” Op dat moment voelde ik ergernis en me tekort gedaan. Ik ben toch enorm mezelf? Pas jaren later bedacht ik dat Peggy me een cadeau had gegeven, of ze nou gelijk had of niet. Peggy had me echt gezien voor wie ik was, ze had mijn kern aangeraakt in dat korte zinnetje. Pas jaren later voelde ik dankbaarheid.
- Leermoment drie: heb je een sterk, integer gevoel – dus gecheckt met hoofd, hart en lijf – bij iemand met wie je je verbonden voelt, spreek het dan ook uit. Ook als dat gevoel niet positief is. Het maakt niet zoveel uit of die ander dat op dat moment niet kan ontvangen. Het gaat erom dat je de ander zag. Het kan jaren duren voordat de ander zo’n moment aanneemt. Zie het als kadootjes die nog even ingepakt blijven. En het belangrijkste cadeau is vaak: gezien worden. Aangeraakt worden. Dus op naar de volgende.
- Mijn laatste hulpmiddel. Hou in gedachten dat de mens niet gemaakt is om het alleen te doen. Alleen zijn leert je veel en het is helend om af en toe alleen op reis te gaan, of de stilte op te zoeken.
- Maar wij, intelligente zoogdieren, zijn er niet voor gemaakt. By default hebben we de ander nodig. Wereldberoemd onderzoek naar hechting laat zien dat aapjes bij de keuze tussen nootjes en fruit of een aaibare pop die op hun moeder lijkt, voor het laatste kiezen. Dat onderzoek kwam voort dat er in een kindertehuis opvallend veel baby’s stierven, terwijl ze genoeg te eten en drinken hadden. Maar niemand om zich aan te hechten. Ander onderzoek wijst uit dat de mens zeven fysieke aanrakingen per dag nodig heeft om optimaal lichamelijk welzijn te ervaren.
- De meeste ruzies in relatie ontstaan omdat een van de twee onbewust geraakt is in een pijnplek, waar die hechting ooit gemist is. Een verkeerde opmerking, een onhandige daad en de ander kan zo terug zijn bij een moment dat de ouders ooit niet thuisgaven, of naar een andere relatie waarbij die ander zich alleen, verraden en verlaten voelde. Hechting en het gemis aan hechting stuurt ons gedrag, onbewust.
- Onthoudt dat. Je bent niet gemaakt om het alleen te doen. Je bent met elkaar verbonden en dat maakt het ook complex. Een reflex is dan om of aan te vallen, of je terug te trekken. In alle gevallen beland je in het alleen, terwijl je de ander juist hard nodig hebt.
- Omarm het, dat je de ander nodig hebt. Het is nu eenmaal zo. En ga vandaaruit, bijvoorbeeld, je pijnplek onderzoeken. Ook hier: wat wil er geleerd worden?
- Ook zij zonder relaties hebben de taak, en daarmee het recht, om het samen te doen. Voel je dus nooit te min om je vinger op te steken als het niet goed gaat. En weet dat de ander de aanraking waardeert, ook al merk je dat soms niet meteen.
- We hebben recht op hechting, levenslang. We zijn niet gemaakt om het alleen te doen. Raak aan, en laat je aanraken.
- Terug naar dat blauwe beeld. Het gebroken hart vond ik niet onaannemelijk, maar ik bij moderne kunst mag je zelf ook gissen. Ik koos er voor om dit beeld te zien als twee zielen, ontsproten uit de aarde, die het alleen probeerden, wilden leren, de weg kwijtraakten en mekaar weer aan wilden raken om zo congruent te worden. Maar ik ben een optimist.
Dank u wel
Man O Man 
Plaats een reactie